LICHTENVOORDE – “Kijk naar elkaar om en gebruik de vergevingsgezinde festivalvelden van de Zwarte Cross vier dagen en nachten om dichter tot elkaar te komen.” De Zwarte Cross-organisatie koos voor deze editie de slogan ‘Make schik, no war’. Een oproep aan de wereld met de Zwarte Cross als begin voor een einde aan alle ellende onder mensen?
Direct na 50 seconde stil-zijn van de Levendenherdenking barst het gejuich en het feest van de Zwarte Cross weer los. – Foto: Eveline Zuurbier
“Fuck WO III”, staat er ‘onderweg’ op een van de welbespraakte, bekende bordjes van de Zwarte Cross. Dat is misschien wel de meest directe oproep om er vier dagen lang met dosissen gekkigheid en lichtvoetigheid doch bittere ernst, inhoud en de variëteit aan muziek op de podia, een voorbeeld te zijn voor een open en gastvrije wereld,” verhaalt Gijs Jolink. Jolink is degene van de drie oprichters van de Zwarte Cross die Amnesty International een groot podium gaf. De Naked Run tegen Poetin en het houden van petities op het festival heeft bijgedragen aan het vrij krijgen van mensen uit Russische strafkampen en voor rapper Toomaj Salehi uit Iran had de gestarte petitie het effect dat de opgelegde doodstraf in zijn vonnis werd geschrapt. (Salehi steunde met zijn muziek de massale protesten die uitbraken na de dood van de 22-jarige Koerdisch-Iraanse vrouw Mahsa Amini in september 2022. Demonstranten kwamen in actie voor vrouwenrechten en het schrappen van de hoofddoekplicht in het openbaar.) “Een petitie houden helpt echt. Het podium is groot. Wanneer je mensen in gevangenschap beroemd maakt, worden ze niet over het hoofd gezien. En als het oog van de wereld op iemand valt, dan is dat iets waar regimes niet van houden,” beaamt Maarten Beckers van Amnesty International. Tijdens deze Zwarte Cross-editie probeert Amnesty de rapper vrij te krijgen. “Wat zou het mooi zijn dat hij net als Pussy Riot deze kant op kan komen?”
‘Levendenherdenking doet ongelofelijk veel met je’
Tegendraads zoals de Zwarte Cross kan zijn, maar met de beste bedoelingen en een hoop lol eraan toegevoegd, is dit jaar de Levendenherdenking. “Een hele uitdaging,” noemt Jolink het om het hele festival voor 50 seconden plat te leggen, stilte te vragen om aan mensen te denken voor wie je dankbaar bent dat je ze kent of in je nabijheid hebt. Vervolgens mag je minutenlang het uitjoelen van plezier. En dan is het donderdagavond 18 juli 20.00 uur. Suzan & Freek houden stil op het hoofdpodium. Terwijl de warme avondzon op het podium straalt, is het ijzingwekkend stil dat zorgt voor een kippenvelmoment. “Een heel bijzonder moment dat echt iedereen, 60.000 mensen op het terrein aan de Levendenherdenking meedoen. Dat doet ongelofelijk veel met je als je door de stilte ziet hoe mensen één zijn,” reageert Jolinks compagnon Ronnie Degen na deze memorabele gebeurtenis.
‘Schik maken, elkaar een biertje geven en geen oorlog beginnen’
Creatief directeur Rens den Hartog over het waarmaken van de nieuwe slogan: “We verzinnen de slogan zelf. Je zit bij elkaar. Brainstormt en dan komt er ‘Make schik, no war’ uit. Er wordt al lelijk genoeg tegen elkaar gedaan. Laten we tijdens de Cross samen plezier maken.” Gijs Jolink: ” We proberen altijd de verbinding uit te stralen. Alles waar mensen van houden, verschillende doelgroepen aanspreken en bezoekers gastvrij te verwelkomen. En als je het met elkaar kan hendelen, elkaar leert kennen en een biertje geeft, dan zou je denken: ‘was de hele wereld maar zo.’ Poetin en door het niet vrij kunnen zijn, heerst er ellende onder de mensen. Hier, op de Zwarte Cross kunnen we daartegen dit doen: schik maken en geen oorlog beginnen.”
Tien jaar ZC-bar ‘De Kast’ van homo’s kieken naar culturele integratie
Het klinkt als een cliché, maar zo maakte ook het platteland door de introductie van De Kast -een bar met podium op het ZC-festival- de groep van homo’s en lesbiennes beter kennen. Deze toevoeging heeft niet alleen de zichtbaarheid van de LHBTI+ gemeenschap vergroot, maar in die tien jaar ook bijgedragen aan een bredere acceptatie in de regio. “Het is één groot feest en alles lijkt op de Zwarte Cross wel te kunnen. We voelen ons zo ontzettend welkom hier”, vertellen de drakqueens Snorrella en Mary Miracle. Veel LHBTI+ mensen vertrokken van de Achterhoek naar een stad als Nijmegen waar de omgeving ze beter accepteert of om in de anonimiteit te blijven. “De Kast droeg bij aan veel coming-outs met naar huis gestuurde selfies. De Kast is veel meer geworden dan alleen ‘homo’s kieken’.” Op de Zwarte Cross is er veel bereikt. “De Pride in Amsterdam gaat over acceptatie, De Kast op de Zwarte Cross is culturele integratie”, verklaart Snorrella over de manier waarop de Zwarte Cross ermee is omgegaan. Na de de introductie op de Zwarte Cross, gingen ook Lowlands en Pinkpop met dit fenomeen aan de slag.
Stadsplein en werelds grootste podium ‘versmelten’ plattelanders en stadsen, artiesten en publiek
Vorig jaar introduceerde de Zwarte Cross het Stadsplein. Een plein met onder de fontein een bar en kroegen eromheen met elk een eigenheid in muziek, sfeer of cultuuruitspatting. “Waar vind je een stadsplein in de weilanden?” zegt Rens den Hartog. ” We verbinden op deze plek op het festivalterrein het stadse leven met het platteland als geen ander.” De opbouw van het Zwarte Cross festival kreeg te maken met het wisselvallige weer. De regenbuien maakten dat er extra rijplaten nodig waren. Tijdens de rondgang met de pers merkt Den Hartog over de weerbaarheid van de bouwers op: “We dragen allemaal korte broeken om mooi weer af te dwingen.”
Met een bus vol instrumenten en muziek langs AZC’s
En die wens lijkt uitgekomen te zijn bij de opening van het nieuwe hoofdpodium. Na tien jaar was dat aan vervanging toe. De Zwarte Cross bedacht een podium waar ‘publiek en artiesten met elkaar versmelten,’ kondigden ze van te voren aan. Het is het grootste podium ter wereld geworden, waar de sfeerverlichting van de twee reuzenraden op het 173 meter brede podium (35 meter hoog) geheel opging in het knallende optreden van Armin van Buuren. De wereldbekende DJ was onderdeel van de opening van het podium. Daar zong Anw Maroof, een Syrische vluchteling uit een Arnhems AZC, ‘O (il) Sole Mio gevolgd door illusionist Hans Klok. Awn werd ontdekt bij het project van Wout Kemkens. De muzikant gaat met een bus vol muziekinstrumenten langs de AZC’s waar hij met asielzoekers jamt en muziek maakt. “Muziek maakt veel lol los, biedt troost en geeft nieuw plezier”, zegt hij over zijn ervaringen.
Awn zingt zijn lied voor het leven, overgaand in de magie die Hans Klok over het publiek zal uitstrooien wanneer hij Armin van Buuren tevoorschijn te tovert op een motor in een glazen kooi. Van Buuren springt ertussenuit, terwijl het vuurwerk, draaiende spotlights en spuiende slingers een weergaloze magie geven van het Zwarte Cross festival. En dat is: ‘Make schik, no war.
Geschreven door Eveline Zuurbier
Mail ons!
Heb jij een tip of opmerking? Mail naar de redactie: redactie@leuk.fm