LICHTENVOORDE – Overtrekkende gevechtsvliegtuigen en bommenwerpers vlogen tijdens de Tweede Wereldoorlog over de Achterhoek op weg naar het Roergebied. Niet alle toestellen bereikten hun bestemming. Rondom Lichtenvoorde stortten regelmatig vliegtuigen neer, waarbij bemanningsleden het leven lieten. 23 geallieerde en enkele Duitse piloten vonden hier hun laatste rustplaats. In een nieuw boek krijgen zij een gezicht.
De eerste twee exemplaren werden op de algemene begraafplaats overhandigd aan burgemeester Annette Bronsvoort en Jan Geerdinck van AVOG’s Crash Museum. – Foto: Eveline Zuurbier
Een zoektocht naar namen en verhalen
Het boek De 23 geallieerde piloten begraven in Lichtenvoorde – De luchtoorlog boven Oost Gelre 1940-1945 is geschreven door Roland Bonsen. Oorspronkelijk deed hij onderzoek naar het verzet, maar tijdens zijn speurtocht in archieven zoals die van het AVOG’s Crash Museum en historicus Henny Bennink, kwam hij steeds meer informatie tegen over de neergekomen piloten. “Eigenlijk is dit boek een bijvangst,” zegt hij daarover.
Samen met Peter Monasso (AVOG’s) en Theo Leemreize (Stichting 4 en 5 mei Lichtenvoorde) reconstrueerde Bonsen de verhalen van de vliegers. De mannen waren vaak jong, sommigen pas 19 of 20 jaar. Drie van de vier crashes in de omgeving waren het gevolg van aanvallen door Duitse nachtjagers.
Pilotenlijn: de route naar vrijheid
Naast de omgekomen bemanningsleden belicht het boek ook de rol van Lichtenvoorde in de zogenaamde pilotenlijn. Via deze geheime ontsnappingsroute werden neergeschoten geallieerde piloten, onderduikers en krijgsgevangenen naar Limburg gesmokkeld en verder naar hun vrijheid. Naar schatting wisten zeventig geallieerde bemanningsleden en 250 Franse krijgsgevangenen op deze manier te ontsnappen.
“Your son is missing”
Tijdens de boekpresentatie benadrukte Jan Geerdinck, oprichter van AVOG’s, de impact van een oorlog waarin zoveel jonge levens verloren gingen. “Wat gebeurt er als ze je mededelen: ‘Your son is missing’? Dan zijn een vader en moeder een zenuwinzinking nabij.”
Burgemeester Annette Bronsvoort prees de diepgravende research achter het boek. “Normaal staan we op 4 mei bij de witte grafstenen met alleen de namen. Dit boek laat zien wie deze jongens waren, wat ze hebben doorstaan en wat hun verhalen zijn.”
Niet alleen een historisch verslag
Volgens Bonsen is het boek vooral een feitelijke weergave en geen compleet historisch verhaal. Strenge privacyregels bemoeilijken het onderzoek naar de persoonlijke levens van de vliegers. “Misschien dat dit boek nieuwe informatie losmaakt en we meer antwoorden gaan vinden,” hoopt hij.
De publicatie kwam tot stand dankzij subsidies van de gemeente Oost Gelre en de provincie Gelderland, als onderdeel van de herdenking van 80 jaar vrijheid.
Geschreven door Eveline Zuurbier
Mail ons!
Heb jij een tip of opmerking? Mail naar de redactie: redactie@leuk.fm